ઉત્તરાયણ પર જો આ રીતે ઘરે જ બનાવશો ઉંધયું તો નાના મોટા સૌ કોઈ આંગળા ચાટતા રહી જશે, જુઓ ઊંધિયું બનાવવાની સંપૂર્ણ રેસિપી
Recipes for making Undhiyu : ઉત્તરાયણના તહેવારને હવે ગણતરીના દિવસો જ બાકી છે, આ તહેવારનું ગુજરાતમાં ખાસું મહત્વ છે, આ દિવસે બધા જ કામ કાજ છોડીને પતંગ ચગાવવા માટે ધાબા પર ચઢી જતા હોય છે. પતંગ ઉપરાંત આ દિવસે ખાણીપીણીનું પણ ખુબ જ મહત્વ રહેલું છે. ત્યારે આ દિવસે ઊંધિયું, જલેબી, ચીક્કી લોકો ખુબ જ ખાતા હોય છે, બીજી બધી વસ્તુઓ તો ઉત્તરાયણ બાદ પણ લોકો ખાતા જ હોય છે, પરંતુ ઊંધિયું તો ઉત્તરાયણ પર જ મળે અને તે લોકોનું ગમતું ફૂડ છે.
ઉત્તરાયણ પર ઊંધુયું ખાવાનું એક ખાસ કારણ પણ છે. ઉંધિયુ એ શિયાળાની વાનગી છે અને તે સામાન્ય રીતે ગુજરાતભરમાં ખાવામાં આવે છે. તેમાં ઉમેરવામાં આવતી કેટલીક શાકભાજી શિયાળાની ઋતુમાં જ મળે છે. તો આજે અમે તમને જણાવીશું ઊંધિયું બનાવવાની એકદમ સરળ રીત અને કઈ કઈ વસ્તુઓ ઉંધીયામાં જરૂર પડી શકે છે.
ઊંધિયું બનાવવાની સામગ્રી :
બટાકા, શક્કરિયા, રતાળુ, સીંગતેલ, કણકી કોરનો લોટ, લાલ મરચું, હળદર, ધાણાજીરું, ખાંડ, મેથીની ભાજી, આદુ, લીલા મરચા, કોથમીર, પાપડ સોડા, તલ, હિંગ, લીલું કોપરું, લસણ, અજમો, ફોલવા વાળી પાપડી, દાણા વગરની પાપડી (પોપચાં), મીઠું, સીંગદાણાનો પાવડર.
ઊંધિયું બનાવવાની રીત :
ઊંધિયું બનાવવું હોય તો તેને ચાર ભાગમાં વહેંચી દેવું પડે. એક તો મુઠીયા બનાવવા, બીજું પાપડી, ત્રીજું શાકભાજીને કાપીને તળી લેવા અને ચોથું મસાલો તૈયાર કરવો.
મેથીના મુઠીયા બનાવવાની રીત :
એક બાઉલમાં 1 કપ છીણેલી અને સમારેલી મેથી સાથે 1 કપ ચણાનો લોટ લો. તેમાં એક ચપટી ખાવાનો સોડા, ચમચી હળદર, ચમચી લાલ મરચું પાવડર, ½ ટીસ્પૂન જીરું પાવડર, ½ ટીસ્પૂન ધાણા પાવડર, ½ ટીસ્પૂન તેલ ઉમેરો. આ પછી તેમાં 1 ચમચી ખાંડ, અડધી ચમચી મીઠું અને 1 ટેબલસ્પૂન લીંબુનો રસ ઉમેરો. આ મિશ્રણને સારી રીતે મિક્સ કર્યા પછી, તેને 10 થી 15 મિનિટ માટે ઢાંકીને રાખો. પછી તેમાં 1 થી 1.5 ચમચી પાણી ઉમેરો અને સારી રીતે મિક્સ કરો. મિશ્રણને થોડું ચીકણું રાખો, જેથી મેથીના મુઠીયા રાંધ્યા પછી નરમ રહે. હથેળીઓ પર થોડું તેલ લગાવો અને મુઠ્ઠીઓનો આકાર આપો. હવે તેને બાઉલ અથવા ઢાંકણ વડે ઢાંકીને બાજુ પર રાખો. તમે ઈચ્છો તો મેથીના મુઠીયાને ડીપ ફ્રાય પણ કરી શકો છો. જો તળેલું હોય તો તે રંધાઈ જાય પછી અંતે ઉંધિયુ ઉમેરો અને 4 થી 5 મિનિટ ઉકાળો.
ગ્રીન મસાલો બનાવવાની રીત :
બીજા બાઉલમાં ½ કપ છીણેલું નારિયેળ અને 3 ચમચી બારીક સમારેલી કોથમીર લો. 1 થી 1.5 ઈંચ આદુનો ભૂકો કરો. 8 થી 10 લસણની કળી અને 2 થી 3 લીલા મરચાં ઉમેરીને પેસ્ટ બનાવો. હવે તેમાં 2 ચમચી તલ, આદુ, લસણ અને લીલા મરચાની પેસ્ટ, 1/2 ચમચી હળદર પાવડર, 1/2 ચમચી લાલ મરચું પાવડર, 3 ચમચી ધાણા પાવડર, 2 ચમચી જીરું ઉમેરો. આમાં તમે 1 ચમચી લીંબુનો રસ અને 1 ટેબલસ્પૂન ખાંડ અને 1 ચમચી મીઠું ઉમેરો. રીંગણના પાયાને વચ્ચેથી કાપીને તેમાં આ મસાલા ભરો. એ જ રીતે બટાકાને મસાલામાં ભરીને તૈયાર કરો. તમે ઈચ્છો તો કાચા કેળામાં પણ મસાલો ભરી શકો છો. ભરેલા શાકભાજીને બાજુ પર રાખો.
ઊંધિયું બનાવવાની રીત :
પ્રેશર કૂકરમાં 4 થી 5 ચમચી તલનું તેલ અથવા સીંગદાણાનું તેલ ગરમ કરો. ½ ટીસ્પૂન અજમો અને ½ ટીસ્પૂન જીરું ઉમેરો. અજમો અને જીરાને રંગ બદલાય ત્યાં સુધી તળો. ત્યાર બાદ ટીસ્પૂન હીંગ નાખો અને પછી બીન્સ ઉમેરો. બરાબર હલાવો. કઠોળનો લીલો રંગ જાળવી રાખવા માટે તમે એક ચપટી સોડા ઉમેરી શકો છો. હવે બાકીના લીલા નાળિયેરનો અડધો મસાલો ઉમેરો. ફરીથી સારી રીતે હલાવો અને ધીમાથી મધ્યમ તાપ પર 3 મિનિટ સુધી ફ્રાય કરો. પછી ફ્લેમ ધીમી કરો.
ત્યાર બાદ તેમાં સમારેલા સુરણ ઉમેરીને એક લેયર બનાવો. આ પછી સમારેલા કાચા કેળા અને શક્કરિયાનો બીજો લેયર બનાવો.
તેના પર નાળિયેરનો મસાલો સરખી રીતે છાંટવો. આ પછી, સ્ટફ્ડ રીંગણ અને બટાકાની આગળનું લેયર બનાવો. ઉંધિયાને રાંધવા માટે બાજુઓમાંથી ½ કપ પાણી ઉમેરો. કોઈપણ પ્રકારની હિલચાલ કરશો નહીં. હવે તૈયાર કરેલ મેથીના મુઠીયાને એક જ સ્તરમાં હળવા હાથે રાખો. દરેક બાજુ 2 થી 3 ચપટી મીઠું છાંટવું.
પ્રેશર કૂકરને તેના ઢાંકણ વડે ઢાંકી દો અને મધ્યમથી ઊંચી આંચ પર 2 સીટી અથવા 8 થી 10 મિનિટ સુધી પ્રેશર કુક કરો.
જ્યારે દબાણ તેની જાતે જ ઓછું થઈ જાય, ત્યારે ઢાંકણને દૂર કરો અને શાકભાજીને તોડ્યા વિના હળવા હાથે મિક્સ કરો.
જો તમે ઈચ્છો તો સર્વ કરતી વખતે ઝીણી સમારેલી કોથમીર અથવા થોડું છીણેલું નારિયેળ વડે ગાર્નિશ કરી શકો છો. આ સ્વાદિષ્ટ અને હેલ્ધી ઉંધીયુને પુરી સાથે સર્વ કરો.
