અરબપતિ ઢોંસાવાળો : ગરીબીએ છીનવ્યો અભ્યાસ, 150 રૂપિયાના પગાર પર ધોયા વાસણ, આજે મહેનતના દમ પર બન્યો ઢોંસા કિંગ
આપણે બધાએ આ કહેવત સાંભળી છે, ‘મન કે હારે હાર હૈ, મન કે જીતે જીત’… પરંતુ દરેક જણ તેને વળગી શકતા નથી. જીવનની મુશ્કેલીઓ કેટલાક લોકોને હાર મનાવી લે છે, જ્યારે ઘણા આ મુશ્કેલીઓમાં સોનાની જેમ ઊભરી આવે છે. પ્રેમ ગણપતિનું નામ પણ એવા લોકોમાં સામેલ છે જેમણે મુશ્કેલીઓ પાર કરી પોતાનું નામ બનાવ્યુ. એ જ પ્રેમ ગણપતિ જે પ્રખ્યાત ડોસા ચેઈન ‘ડોસા પ્લાઝા’ના માલિક છે અને આજે તેમની ડોસા ચેઈન દેશ-વિદેશમાં લોકપ્રિય છે. પ્રેમ ગણપતિના ડોસા પ્લાઝાની આવક આજે કરોડોમાં છે. પ્રેમ કેવી રીતે ગરીબીને પાછળ છોડીને પોતાની મહેનતના બળ પર શિખરે પહોંચ્યા તે આજે અમે તમને જણાવવા જઇ રહ્યા છીએ.
જે વ્યક્તિ પોતાના ખરાબ સંજોગોને ટાંકીને પોતાના નસીબને કોસતો રહે છે, તે જીવનભર ગરીબીનો સામનો કરતો રહે છે. સફળતા હંમેશા તેને જ મળે છે જેની પાસે ખરાબ પરિસ્થિતિઓ સામે લડવાની અને આગળ વધવાની શક્તિ હોય છે. આવી જ વ્યક્તિ પ્રેમ ગણપતિ છે. ગરીબીમાં જન્મેલા આ વ્યક્તિ એક સમયે પોતાનું પેટ ભરવા માટે વાસણો ધોતા હતા, પરંતુ આજે તેઓ તેમની મહેનતને કારણે અબજોપતિઓની યાદીમાં સામેલ થઇ ગયા છે. તમિલનાડુના તુતીકોરિન જિલ્લાના નાગાલાપુરમના એક ગરીબ પરિવારમાં જન્મેલા પ્રેમ ગણપતિ ભણવા માંગતા હતા પરંતુ તેમનું સ્વપ્ન માત્ર 10મા ધોરણ સુધી જ ટકી શક્યું.
ભારે ગરીબીનો સામનો કરી રહેલા પરિવારની ચિંતામાં તેમનું ભણવાનું સપનું રોળાઈ ગયું. પોતાના માતા-પિતા અને સાત ભાઈ-બહેનોને ખવડાવવા માટે તેમણે અભ્યાસ છોડી કમાણીની શોધમાં બહાર જવું પડ્યું. નાની ઉંમરે તેમણે શાળાએ જવાને બદલે દુકાનોમાં કામ કર્યું. નાની-નાની નોકરીઓની મદદથી તેમને મહિનાના કુલ 250 રૂપિયા મળતા હતા. આ પૈસા તે ઘરે મોકલતા અને પરિવારનું ભરણપોષણ કરતા. સમય વીતતો ગયો અને આ નાનકડી નોકરી તેમની આજીવિકા બની ગઈ. આવી સ્થિતિમાં તેમને કંઈક સારું થવાની આશા ત્યારે દેખાઈ જ્યારે તેમના એક પરિચિતે તેમને એક દિવસ મુંબઈ જવાનું કહ્યું.
તેમણે પ્રેમને નોકરીની ઓફર કરી જેનો પગાર મહિને રૂ. 1,200 જણાવ્યો હતો. પ્રેમ ગણપતિ આ ઓફરથી ખુશ હતા પરંતુ એક સમસ્યા એ હતી કે મુંબઈ જવા માટે તેના માતા-પિતાની પરવાનગી મળવાની નહોતી. અહીં પ્રેમે પોતાનું મન બનાવી લીધું હતું. આ જ કારણ હતું કે તે પરિવારના સભ્યોને જાણ કર્યા વિના જ મુંબઈ જવા રવાના થયા. 17 વર્ષના પ્રેમ 1990માં સારા જીવનના સપના સાથે મુંબઈ પહોંચ્યા હતા, પરંતુ જ્યારે મુંબઈએ તેમને શરૂઆતમાં રંગો બતાવ્યા ત્યારે તે ચોંકી ગયા હતા. મુંબઈ પહોંચતા જ પ્રેમ છેતરાઈ ગયા. પરિચિતે તેમની પાસેથી 200 રૂપિયા લૂંટી લીધા હતા. પ્રેમ બાંદ્રામાં અટવાઈ ગયા.
સમસ્યા એ પણ હતી કે પ્રેમ પોતાની ભાષા સિવાય બીજી કોઈ ભાષા સમજી શકતા ન હતા. તેમજ શહેરમાં અન્ય કોઈ ઓળખાણ પણ ન હતી. પૈસાના અભાવે તે ઘરે પણ પરત ફરી શક્યા ન હતા. કદાચ આને નસીબનો ખેલ જ કહો કે તેમને મુંબઈમાં જ રહેવું પડ્યું. હવે તેમને પેટ ભરવાનું હતું એટલે બીજા જ દિવસે તેમણે માહિમ સ્થિત બેકરીમાં કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. અહીં તેમને વાસણ ધોવાના હતા, જેના માટે તેને દર મહિને 150 રૂપિયા મળવાનું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું. અહીં એક સારી વાત એ હતી કે તેમને બેકરીમાં જ સૂવા માટે જગ્યા મળી. જેના કારણે તેમને રહેવા માટે બીજી કોઈ છત શોધવી પડી ન હતી. બે વર્ષ વીતી ગયા, આ દરમિયાન તેમણે ઘણી રેસ્ટોરન્ટમાં અજીબોગરીબ નોકરીઓ કરી અને પૈસા ભેગા કરવાનો પ્રયાસ કર્યો.
પ્રેમ માટે તમિલનાડુનું હોવું એ વરદાન સાબિત થયું કારણ કે આ કારણે તેમને ડોસા બનાવવાનો શોખ હતો અને આ શોખ પાછળથી તેમની સફળતાનું કારણ બન્યો. પ્રેમનું ભાગ્ય બદલવાનું વર્ષ હતું 1992.તે જ વર્ષે, તેમણે પોતાના બચાવેલા પૈસાથી પોતાનો ફૂડ બિઝનેસ શરૂ કર્યો. 150 રૂપિયા ભાડે લઈને ઈડલી અને ઢોસા વેચવાનું શરૂ કર્યું. આ સિવાય 1000 રૂપિયામાં વાસણો, એક સ્ટવ અને મૂળભૂત સામગ્રી ખરીદી હતી. ત્યાર બાદ વાશી ટ્રેન સ્ટેશનની સામેના રોડ પર દુકાન બનાવી. 1992 સુધીમાં, પ્રેમે બે ભાઈઓ મુરુગન અને પરમશિવનને પણ મુંબઈ બોલાવ્યા અને તેમને તેમના વ્યવસાયમાં સામેલ કર્યા.
સ્વચ્છતાનું વિશેષ ધ્યાન રાખવાને કારણે તેમના સ્ટોલ પર દરેક પ્રકારના લોકો આવતા હતા. આ ઉપરાંત ઈડલી-ડોસાનો સ્વાદ એકદમ અસલ હતો. આ કારણોસર પ્રેમનું કામ શરૂ થયું અને તેણે દર મહિને લગભગ 20,000 રૂપિયાનો ચોખ્ખો નફો કમાવવાનું શરૂ કર્યું. આ સિવાય પ્રેમે વાશીમાં એક નાનકડી જગ્યા ભાડે રાખીને તમામ સામગ્રી અને મસાલા જાતે જ તૈયાર કરવાનું શરૂ કર્યું. બધું બરાબર ચાલી રહ્યું હતું પરંતુ પ્રેમને ફરી એક વાર મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડ્યો જ્યારે મ્યુનિસિપલ સત્તાવાળાઓએ પ્રેમ અને તેના ભાઈઓનું વાહન લાઇસન્સ ન હોવાના કારણે જપ્ત કર્યું.
અધિકારીઓએ આક્ષેપ કર્યો હતો કે તેમની પાસે હેન્ડગાર્ટ્સ દ્વારા ખાદ્યપદાર્થો વેચીને વ્યવસાય કરવા માટેનું લાઇસન્સ નથી. આવી સ્થિતિમાં, તેની હેન્ડકાર્ટ ઘણી વખત જપ્ત કરવામાં આવી હતી અને દંડ ભર્યા પછી જ તેને પાછી મળી હતી. પ્રેમે પોતાની રેસ્ટોરન્ટ ખોલીને આ મુશ્કેલીમાંથી મુક્તિ મેળવી. આખરે 1997માં, પ્રેમ ગણપતિ અને તેના ભાઈઓએ વાશી વિસ્તારમાં ડોસા પ્લાઝા ખોલ્યો, જે પૈસા તેઓએ એકઠા કર્યા હતા, જેના માટે ભાગ્ય તેમને મુંબઈ લાવ્યું હતું. 50,000 રૂપિયાના ખર્ચે ખોલવામાં આવેલા આ ડોસા પ્લાઝામાં એક મહિનાના 5,000 રૂપિયામાં ભાડાની દુકાનમાં તેણે બે લોકોને રાખ્યા હતા.
આ ડોસા પ્લાઝામાંથી તેની મિત્રતા કોલેજના કેટલાક વિદ્યાર્થીઓ સાથે થઈ હતી. તેણે જ પ્રેમને ઈન્ટરનેટ વાપરવાનું શીખવ્યું હતું અને આ ઈન્ટરનેટ પર તેને દુનિયાભરની નવી રેસિપી મેળવવામાં મદદ કરી હતી. આ સાથે પ્રેમે પ્રેમ સાગર ડોસા પ્લાઝા નામની વેબસાઇટ પણ બનાવી. હવે પ્રેમના ડોસા પ્લાઝાના મેનૂમાં ડોસાની 10-15 જાતોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો હતો. 2002સુધીમાં પ્રેમે તેના ડોસા પ્લાઝામાંથી દર મહિને 10 લાખ રૂપિયાનો બિઝનેસ કરવાનું શરૂ કર્યું. આ સાથે તેણે બે આઉટલેટ પણ ખોલ્યા અને 15 લોકોને સ્ટાફ તરીકે રાખ્યા. આ પછી પ્રેમ ગણપતિ ધીમે ધીમે આગળ વધતા ગયા.
એક ગરીબ પરિવારમાં જન્મેલા, દુકાનમાં વાસણો ધોતા પ્રેમ ગણપતિ 2005 સુધીમાં તેના ડોસા પ્લાઝાને ભારતમાં 7 અલગ-અલગ સ્થળોએ લઈ ગયો હતો. 2007માં, પ્રેમના ડોસા પ્લાઝા આઉટલેટ્સની સંખ્યા સમગ્ર દેશમાં વધીને નવ થઈ ગઈ. દેશભરમાં 23 ડોસા પ્લાઝા આઉટલેટ્સ ખોલ્યા પછી, તેણે 2008માં એશિયાના સૌથી મોટા મોલમાં ડોસા પ્લાઝાની સ્થાપના કરી. તે જ વર્ષે, તેની ડોસા પ્લાઝાની એન્ટ્રી ન્યુઝીલેન્ડમાં થઈ અને તેણે અહીં આઉટલેટ્સ ખોલીને આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં પ્રવેશ કર્યો. આજે, ડોસા પ્લાઝામાં ડોસા ફ્યુઝનની 105 વિવિધ વિદેશી જાતો સાથે 27 ટ્રેડમાર્ક ડોસા છે. આજે પ્રેમે ભારતમાં કરોડોની સંપત્તિ સાથે 45 ડોસા પ્લાઝા આઉટલેટ ખોલ્યા છે. આ સિવાય ન્યૂઝીલેન્ડ, મિડલ ઈસ્ટ અને દુબઈ સહિત 10 દેશોમાં ડોસા પ્લાઝાના આઉટલેટ ખોલવામાં આવ્યા છે.
