માણસ કેવી પરિસ્થતિઓમાં જન્મ લે છે તે તેના હાથમાં નથી હોતુ પરંતુ પોતાની પરિસ્થિતિઓને બદલવી માણસના હાથમાં જરૂર હોય છે. એક ગરીબ ખેડૂતના ઘરે પેદા થઇ, તૂટી ગયુ ડોક્ટર બનવાનું સપનુ, પછી મહેનત કરી અને IAS બની રચી દીધો ઇતિહાસ
વ્યક્તિ કેવી પરિસ્થિતિઓમાં જન્મે છે તે તેના હાથમાં નથી, પરંતુ વ્યક્તિ તેની પરિસ્થિતિઓને પોતાના હાથે જરૂર બદલી શકે છે. એ પણ સાચું છે કે આવા વિચારો વાંચવા અને સાંભળવાથી પુસ્તકિયા લાગે છે. મોટા ભાગના લોકો માને છે કે તેઓ જે સ્થિતિમાં જન્મ્યા છે, તે જ સ્થિતિમાં જીવનભર જીવવું પડશે, પરંતુ જ્યારે આવો કોઇ દાખલો સામે આવે છે, ત્યારે લોકો માને છે કે આ બધી વસ્તુઓ માત્ર પુસ્તક જ નથી. તેઓ તેમની મહેનતથી કંઇ પણ કરી શકે છે. જેમ એક ગરીબ ખેડૂતની દીકરીએ પોતાની મહેનત અને સમર્પણથી IAS બની અશક્યને શક્ય બનાવ્યું.
એક પિતા ઈચ્છે છે કે તેના બાળકો ઘણું ભણે, કંઈક બનીને નામ રોશન કરે, પરંતુ કેટલાક સંજોગો દરેકના હાથ બાંધી દે છે. કેરળના પિરાવોમ જિલ્લાના એક નાનકડા ગામ પમ્પાકુડાના એક ખેડૂતે પોતાની દીકરીને ભણાવી ગણાવીને કંઈક બનાવવાનું સપનું જોયું હતું, પરંતુ આર્થિક સ્થિતિ એવી હતી કે પરિવારનું ભરણપોષણ કરવું મુશ્કેલ હતું. આમ છતાં તે પિતાએ તેની પુત્રીને શિક્ષણની પાંખો આપવાનો પૂરો પ્રયાસ કર્યો અને તે પુત્રી પણ તેના પિતાને ખૂબ માન આપતી. આજે તે દીકરી IAS ઓફિસર છે અને તેનું નામ એનીસ કનમની જોય છે.
એનિસના પિતા ચોખાની ખેતી કરતા હતા. એનીસ તેનું પ્રારંભિક શિક્ષણ તેના ગામની શાળામાંથી મેળવ્યું હતું. અભ્યાસમાં એનિસની સારી રુચિ જોયા પછી, તેના પિતાએ તેને કોઈક રીતે હાઈસ્કૂલનો અભ્યાસ પૂરો કરવા માટે એર્નાકુલમ મોકલી. એનિસ બાળપણમાં જ તેના માતા-પિતાની મહેનતથી પરિચિત થઈ ગઈ હતી. આ જ કારણ હતું કે તેણે નક્કી કર્યું હતું કે તે મોટી થઈને ડૉક્ટર બનશે, જેથી તેના પિતાને સમાજમાં માન અને પ્રતિષ્ઠા મળી શકે. એનિસને ડૉક્ટર બનવાનું એટલું ઝનૂન હતું કે તેણે ધોરણ 12માં ભણતાં જ ડૉક્ટર બનવાની તૈયારી શરૂ કરી દીધી.
તે જાણતી હતી કે ડોક્ટર બનવા માટે તેને ઘણું શીખવવું પડશે અને તે તેના માટે સખત મહેનત પણ કરી રહી છે, પરંતુ આટલી મહેનત કરવા છતાં તેનું ડોક્ટર બનવાનું સપનું પૂરું થઈ શક્યું નહીં. તે મેડિકલ એન્ટ્રન્સ ટેસ્ટમાં સારો રેન્ક મેળવી શકી ન હતી, જેના કારણે તેને એમબીબીએસમાં પ્રવેશ આપવામાં આવ્યો ન હતો. એનિસ આર્થિક રીતે એટલી સક્ષમ ક્યાં હતી કે તે આ માટે ફરીથી પ્રયાસ કરી શકે. એનિસનું બાળપણનું સપનું ભલે તૂટી ગયું, પણ કહેવાય છે કે સપનાં તૂટવાથી જીવન અટકતું નથી.
જીવન હંમેશા કોઈક અન્ય માર્ગ શોધે છે. એનિસે બીજો રસ્તો શોધી કાઢ્યો અને ત્રિવેન્દ્રમ સરકારી મેડિકલ કોલેજમાંથી નર્સિંગનો અભ્યાસ શરૂ કર્યો. તેણે નર્સિંગમાં બીએસસીનો અભ્યાસ કર્યો અને નર્સ બની. એનિસ ભલે નર્સ બની ગઈ હોય પરંતુ તે તેના માટે પૂરતું ન હતું. તે જાણતી હતી કે નર્સ બનીને તેના પિતાને એવું સન્માન નહીં મળે જે ડોક્ટર કે ઓફિસરના પિતાને મળે છે. પણ તેને સમજાતું નહોતું કે શું કરવું જોઈએ. આ દિવસોમાં તે ટ્રેનની મુસાફરી કરી રહી હતી ત્યારે તેને ખબર પડી કે IAS કેવી રીતે બનાય છે.
મુસાફરી દરમિયાન, એક મુસાફરે એનિસને IAS વિશે જાણ કરી અને તેને UPSC પરીક્ષા આપવાની સલાહ પણ આપી. એનિસને અત્યાર સુધી એ પણ ખબર નહોતી કે તે કામ કરવાની સાથે યુપીએસસીની પરીક્ષા પણ આપી શકશે કે નહીં. એ જ રીતે, એકવાર એનિસ મેંગલોરથી ત્રિવેન્દ્રમ જઈ રહી હતી ત્યારે તેણે બે મહિલાઓને UPSC વિશે વાત કરતી જોઈ. જેમાંથી એક મહિલાએ જણાવ્યું કે તેની પુત્રી દિલ્હીથી UPSC પરીક્ષા માટે કોચિંગ કરી રહી છે. એન્નિસે મહિલા પાસેથી આ વિશે વધુ માહિતી લીધી અને તેના વિશેની તેની મૂંઝવણોના ઉકેલો શોધવાનું શરૂ કર્યું.
એનિસને એ જ મહિલાઓ પાસેથી ખબર પડી કે કોઈપણ ગ્રેજ્યુએશન ડિગ્રી કરતી વખતે યુપીએસસીની પરીક્ષા આપી શકાય છે. આ રીતે, ટ્રેનની મુસાફરી દરમિયાન જ એનિસને ખબર પડી કે તેના જીવનનો હેતુ શું છે. તેણે નક્કી કર્યું કે તે UPSC પરીક્ષાની તૈયારી કરશે. પરંતુ હવે સમસ્યા આર્થિક સંકડામણની હતી. એનિસ જાણતી હતી કે આ ખૂબ જ મુશ્કેલ પરીક્ષા છે અને તેના માટે કોચિંગ લેવું પડશે. પરંતુ ઘરની પરિસ્થિતિ એવી ન હતી કે તે કોચિંગથી પરીક્ષાની તૈયારી કરી શકે. એનિસ ભલે કોચિંગ ન કરી શકે, પરંતુ તેણે પરીક્ષા આપવાનો વિચાર છોડ્યો નહીં.
એનિસે નક્કી કર્યું કે તે સ્વ-અભ્યાસ કરીને જ યુપીએસસીની તૈયારી કરશે. તેના સ્વ-અભ્યાસ દરમિયાન, એનિસે અખબારો પર સૌથી વધુ ધ્યાન આપ્યું. આ અખબારોમાંથી જ એનિસ વર્તમાન બાબતો વિશે સારી રીતે જાણી શકતી હતી. એનિસને અખબારોમાંથી ઘણી મદદ મળી અને તેણે તૈયારી ચાલુ રાખી. પરીક્ષા નજીક હતી. 2010માં, એનિસે પ્રથમ વખત UPSC પરીક્ષામાં હાજરી આપી હતી અને પ્રથમ વખત જ 580મો ઓલ ઈન્ડિયા રેન્ક મેળવ્યો હતો. તેણે યુપીએસસીની પરીક્ષા પાસ કરી હોવા છતાં, આ રેન્ક તેને આઈએએસના રેન્ક તરફ આગળ વધારી શક્યો નહીં.
આ જ કારણ હતું કે એનિસે 2011માં યુપીએસસીની પરીક્ષા આપી અને ફરીથી પ્રયાસ કર્યો. આ વખતે તેણે અશક્યને શક્ય કરી બતાવ્યું. આ તે વર્ષ હતું જ્યારે એક ગરીબ ખેડૂતની પુત્રીએ UPSC પરીક્ષામાં ઓલ ઈન્ડિયા 65મો રેન્ક મેળવ્યો હતો. આઈએએસ બનવાની સાથે જ એનિસે એવો ઈતિહાસ પણ રચ્યો હતો કે પહેલીવાર આઈએએસના પદ પર કોઈ નર્સ બેસવા જઈ રહી છે.
