ઉત્તરાખંડના ખરસાલીમાં સમુદ્ર સપાટીથી લગભગ 7000 ફૂટની ઊંચાઈ પર ચમત્કારિક શનિદેવ બિરાજમાન છે. લોકોનું માનવું છે કે અહીં વર્ષમાં એકવાર ચમત્કાર થાય છે. અને જે તે ચમત્કાર જુએ છે, તેનું ભાગ્ય ખુલી જાય છે. અને તે પોતાને શનિદેવનો પરમ ભક્ત માનવા લાગે છે. મંદિરમાં શનિદેવની કાંસાની મૂર્તિ છે. આ શનિ મંદિરમાં એક અખંડ જ્યોતિ છે. સ્થાનિક લોકો માને છે કે આ શાશ્વત જ્યોતના માત્ર દર્શનથી જીવનના તમામ દુઃખ દૂર થઈ જાય છે. તેથી, મંદિરના પૂજારીઓ અનુસાર, આ મંદિરમાં વર્ષમાં એકવાર, કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે એક અદ્ભુત ચમત્કાર થાય છે. આ દિવસે મંદિરની ટોચ પર રાખેલા ઘડાઓ જાતે જ બદલાય જાય છે.
પરંતુ આ કેવી રીતે થાય છે તે કોઈ જાણતું નથી. પરંતુ તેમ છતાં દરેક વ્યક્તિ પોતાના દુ:ખના સમાધાન માટે શનિદેવની સામે જાય છે. લોકોના મતે મંદિરમાં દર્શન માટે આવનાર ભક્તની કષ્ટોનો કાયમ માટે અંત આવે છે. આ સિવાય આવો જ એક બીજો ચમત્કાર છે જેના વિશે જાણવું જરૂરી છે. દંતકથાઓ અનુસાર, મંદિરમાં બે મોટી ફૂલદાની રાખવામાં આવી છે, જેને રિખોલા અને પીખોલા કહેવામાં આવે છે. આ ફૂલદાનીને સાંકળથી બાંધીને રાખવામાં આવે છે. કારણ કે કથા મુજબ પૂર્ણિમાના દિવસે આ ફૂલદાની અહીંથી ખસવા લાગે છે અને નદી તરફ ચાલી જાય છે.
તમને જણાવી દઈએ કે ખરસાલીમાં યમનોત્રી ધામ પણ છે, જે શનિ ધામથી લગભગ 5 કિલોમીટર પછી આવે છે. યમુના નદીને શનિદેવની બહેન માનવામાં આવે છે. દર વર્ષે ખરસાલી સ્થિત શનિ મંદિરમાં મોટી સંખ્યામાં ભક્તો આવે છે. કહેવાય છે કે આ મંદિરમાં શનિદેવ 12 મહિના સુધી રહે છે. આ ઉપરાંત દર વર્ષે અક્ષય તૃતીયા પર શનિદેવ યમુનોત્રી ધામમાં પોતાની બહેન યમુનાને મળ્યા પછી ખરસાલી પાછા આવે છે.
અને જો મંદિર સાથે જોડાયેલી વાર્તાઓ અને ઈતિહાસકારોની વાત માનીએ તો આ સ્થળ પાંડવોના સમયનું માનવામાં આવે છે. આથી એવું કહેવાય છે કે આ મંદિર પાંડવોએ બંધાવ્યું હતું. આ પાંચ માળનું મંદિર પથ્થર અને લાકડાથી બનેલું છે. લાકડાની લાકડીઓ દ્વારા માળખું પૂર અને ધરતીકંપથી સુરક્ષિત છે. જે તેને જોખમના સ્તરથી ઉપર રાખે છે. લાકડાની એક સાંકડી સીડી ઉપરના માળે જાય છે, જ્યાં શનિ મહારાજની કાંસાની પ્રતિમા સ્થાપિત છે. અંદર અંધારું અને ધૂંધળુ છે, સૂર્ય અવાર-નવાર છતમાંથી ડોકિયું કરે છે પણ અહીં ઊભા રહીને તમને આખા ખરસાલી ગામનો અદ્ભુત નજારો જોવા મળે છે.
