દરેક વ્યક્તિને ધનવાન બનવું ગમે છે. પરંતુ બહુ ઓછા લોકો જાણે છે કે આ કેવી રીતે થશે. તમારે જાણવું પડશે કે ફુગાવાનો દર ઉંચો હોય તો પણ ઘણા બધા વિકલ્પો છે જેમાં નાની ડિપોઝિટને મોટી રકમમાં બદલી શકાય છે. આવી જ એક રીત છે ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ. આપણે વારંવાર તેના વિશે સાંભળીએ છીએ પરંતુ શું તમે ક્યારેય તેની નોંધ લીધી છે? જો તમે ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ પ્રણાલીને જોશો, તો તમે ખબર પડશે કે તે ચમત્કારની જેમ કામ કરે છે. કદાચ આ જ કારણ છે કે વિશ્વના મહાન વૈજ્ઞાનિક આઈન્સ્ટાઈને ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજને 8મી અજાયબી ગણાવ્યું હતું. તો ચાલો જાણીએ કે આ વ્યાજની વિશેષતા શું છે.
સૌ પ્રથમ, ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ વિશે જાણી લો. જેમ કે નામથી સ્પષ્ટ છે, તે વ્યાજ ચક્રના રૂપમાં ઉમેરાય છે. અહીં ચક્ર એટલે પરિભ્રમણ. એટલે કે, એકવાર વ્યાજ મળી જાય, પછી તે જ વ્યાજ પર વ્યાજ મેળતુ જાય. તેને એવી રીતે ગણી શકાય કે 10 રૂપિયાને 50 રૂપિયા અને 50 રૂપિયાને 100 રૂપિયામાં બદલી શકાય. અંતે, તે જ જમા 10 રૂપિયા તમને 2000 રૂપિયા કમાઈ શકે છે. પરંતુ આ ત્યારે જ શક્ય છે જ્યારે તમે પાકતી મુદતના પૈસા ઉપાડો નહીં. પાકતી મુદતના પૈસા ફરીથી જમા કરાવતા રહો.
આ રીતે આવક વધે છે
આને ઉદાહરણ સાથે સમજીએ તો. રમેશ અને મુકેશે આજની તારીખે 25 વર્ષ માટે 12% વ્યાજ દરે રૂ. 1,00,000 જમા કરાવ્યા. રમેશે દર વર્ષના અંતે જમા રકમ પર મળેલા વ્યાજના પૈસા લઈ લીધા. તેથી અંતે તેમને મુખ્ય રકમ તરીકે માત્ર 1,00,000 રૂપિયા મળ્યા. જોકે, દર મહિને તેણે વ્યાજના પૈસા લીધા જેથી ખર્ચ ચાલતુ રહે. તેમને 25 વર્ષમાં રૂ. 3,00,000 નો નફો મળ્યો. તેના કારણે ખર્ચનું ટેન્શન ન રહ્યું, પરંતુ અંતે માત્ર મુખ્ય રકમ જ હાથમાં આવી. મોટી રકમ હાથમાંથી નીકળી ગઈ.
આ ઉદાહરણ સાથે સમજો
બીજી બાજુ મુકેશ છે જેણે પૈસા જમા કરાવ્યા અને સમય સમય પર કોઈ વ્યાજ ન લીધું. 25 વર્ષ સુધી 1 લાખ રૂપિયા જમા કરાવીને મુકેશ તેને ભૂલી ગયો. જે પણ વ્યાજ જમા થયું તે મૂળ રકમ સાથે ઉમેરાતુ ગયું. તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે 25 વર્ષ પછી મુકેશના 1 લાખ રૂપિયા 17 લાખમાં ફેરવાઈ ગયા. આને ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજનો લાભ કહેવાય છે. બંનેને તેમની થાપણો પર 12 ટકા નફો મળતો રહ્યો, પરંતુ એકે તેની વચ્ચેથી પૈસા ઉપાડી લીધા અને બીજાએ વ્યાજમાં વ્યાજ સાથે ઉમેરવાનું ચાલુ રાખ્યું. મુકેશના કેસમાં 25 વર્ષમાં રૂ. 1 લાખનો 17 ગણો વધારો થયો અને રમેશના પૈસા તેના તે જ રહ્યા. એટલે જ કહેવાય છે કે રોકાણમાં મજા ત્યારે જ છે જ્યારે તે લાંબા ગાળા માટે કરવામાં આવે. તેના પર ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજના આધારે નાણાં ઉમેરાય.
ટૂંક સમયમાં રોકાણ શરૂ કરવું પડશે
પરંતુ શું ચક્રવૃદ્ધિ વ્યાજ જ બધું છે અને પૈસા જમા કરવાનું ભૂલી જવાથી મોટી કમાણી થઈ શકે છે? તે એવું નથી. જો તમે યોગ્ય સમયે નાણાં જમા કરવાની અને બચત કરવાની આદત કેળવશો નહીં, તો તમને સમાન લાભ મળશે નહીં. ચાલો માની લઈએ કે તમે અત્યારે 40 વર્ષના છો અને 25 વર્ષ માટે 1 લાખ રૂપિયા જમા કરવા માંગો છો. આમ તમારા નાણાં તો જમા થશે જ અને વ્યાજ પણ સારું રહેશે, પરંતુ જ્યારે પાકતી મુદત આવે છે ત્યારે કેટલા પૈસાની કિંમત હશે તે જાણવું પણ ખૂબ જરૂરી છે. જે દર પર મોંધવારી વધી રહી છે તેને ધ્યાનમાં લેતા, નાણાંની કિંમત ઘટી રહી છે, આગામી 25-30 વર્ષમાં 50-100 લાખ રૂપિયાનું પણ વધારે મૂલ્ય રહેશે નહીં. આ મૂલ્ય જાળવવા માટે, બચત પર વધુ નફો મેળવવા માટે, આપણે જલ્દી બચત શરૂ કરવી પડશે.
