રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ વચ્ચે ત્યાં રહેતા અન્ય દેશોના લોકો મુશ્કેલીમાં મુકાઈ ગયા છે. યુક્રેનમાં ભારતીયોની સંખ્યા પણ હજારોમાં છે, જેમાંથી મોટાભાગના વિદ્યાર્થીઓ છે. સરકારે તેમને સુરક્ષિત બહાર લાવવાની કવાયત શરૂ કરી છે. રશિયા-યુક્રેનમાં ચાલી રહેલા યુદ્ધની વચ્ચે ત્યાં ફસાયેલા ભારતીયોને લઈને ચિંતા વધી ગઈ છે. યુક્રેનમાંથી ઘણા ભારતીયોને પણ હાંકી કાઢવામાં આવ્યા છે, પરંતુ ઘણા લોકો હજુ પણ મદદની રાહ જોઈ રહ્યા છે. યુક્રેનમાં ભારતીય દૂતાવાસે ફસાયેલા 15 હજાર ભારતીય વિદ્યાર્થીઓ વિશે માહિતી આપી છે. આ દરમિયાન, એક નિવૃત્ત IPS અધિકારી અને કેરળના પૂર્વ ડીજીપીના ટ્વિટ પર સોશિયલ મીડિયા પર ચર્ચા શરૂ થઈ ગઈ છે.
આ પૂર્વ IPS અધિકારીનું નામ ડૉ. એનસી અસ્થાના છે. તેમણે પોતાના ટ્વીટમાં લખ્યું- “ભારત સરકારની માત્ર નૈતિક જવાબદારી છે, યુક્રેનમાં રહેલા વિદ્યાર્થીઓને બહાર કાઢવાની કોઈ કાનૂની જવાબદારી નથી. સરકારની બિનજરૂરી ટીકા કરવાનું બંધ કરો. તેઓ પોતાના અંગત સ્વાર્થ માટે ગયા હતા. જો કોઈ ભારતીય એન્ટાર્કટિકા અથવા ઊંડા સમુદ્રમાં જોખમમાં હોય તો. તો શું ભારત સરકારે તેને ખાલી કરાવવો જોઈએ ?” પૂર્વ IPS અધિકારીના આ ટ્વીટથી સોશિયલ મીડિયા પર ધમાલ શરૂ થઇ ગઇ છે. તેમના આ ટ્વીટ પર ઘણા યુઝર્સે રિએક્શન આપ્યા છે.
એક યુઝરે લખ્યું – આ તર્ક સાથે, ભારત સરકારે ઇરાક-કુવૈત સંઘર્ષ દરમિયાન 1990માં કુવૈતથી 1.7 લાખ લોકોને એરલિફ્ટ કરીને બિનજરૂરી રીતે તેના સંસાધનોનો બગાડ કર્યો, કારણ કે તે બધા લોકો ઇચ્છા કરતાં વધુ પૈસા કમાવવા માટે ત્યાં ગયા હતા. જવાબમાં, એનસી અસ્થાના લખે છે- ‘ભારત સરકારે ક્યારેય એવું નથી કહ્યું કે તે યુક્રેનમાંથી સુરક્ષિત રીતે બહાર નીકળવાનો શ્રેષ્ઠ પ્રયાસ નહીં કરે. પરંતુ જો આ દરમિયાન કોઈ વ્યક્તિ ઘાયલ થાય તો ભારત સરકારને દોષ ન આપી શકાય. પ્રભુ, દયા અને કાનૂની જવાબદારી વચ્ચેનો તફાવત સમજો. દયામાં કરોડો ખર્ચો, પણ તે લાકડીથી ન થઈ શકે. યુદ્ધ ક્ષેત્રમાં કેટલાક અવરોધો છે.
પૂર્વ IPS ઓફિસર એનસી અસ્થાનાના આ ટ્વીટ પર કેટલાકે ટીકા કરી તો કેટલાકે અલગ-અલગ દલીલો કરી.એક યુઝરે પૂછ્યું- ‘જો ભારત સરકારે ગલ્ફ વોર દરમિયાન આવું જ કર્યું હોત તો તમારી પ્રતિક્રિયા શું હો ત?’ ભૂતપૂર્વ IPS એ એક પછી એક અનેક ટ્વિટ કર્યા. ટ્વીટમાં તેમણે લખ્યું- ‘કોઈપણ વ્યક્તિ જ્યાં સુધી તે ભારતીય ક્ષેત્રમાં હોય અને દુનિયાના કોઈપણ ખૂણામાં ન હોય ત્યાં સુધી તેની સુરક્ષા અને સુખાકારી માટે ભારત સરકાર જવાબદાર છે. મૂર્ખને ખબર હોવી જોઈએ, મૂર્ખ લાગણીઓ કાનૂની વિચારોને છીનવી શકતી નથી. ભારત સરકાર થોડી કૃપા કરી શકે પણ બંધનકર્તા નહીં.
GOI has only moral responsibility for the evacuation of students in Ukraine, NO LEGAL RESPONSIBILITY. Stop criticizing the govt unnecessarily. They had gone for their personal interests. If some Indian is in danger in Antarctica or in deep sea, is GOI supposed to evacuate him?
— Dr. N. C. Asthana, IPS (Retd) (@NcAsthana) February 24, 2022
અંગ્રેજોના 200 વર્ષ અને ભારત સરકારના 74 વર્ષ વેડફાઈ ગયા, શિક્ષણ ભારતીયોને પ્રબુદ્ધ કરવામાં નિષ્ફળ ગયું. ત્યાં, તેમણે એમ પણ કહ્યું- ‘કોવિડ દરમિયાન વિદેશમાં ભારતીયો માટે ભારત સરકારે જે કર્યું તે મફત હતું અને તેઓએ તેના માટે હંમેશા આભારી રહેવું જોઈએ, ભલે તેઓએ ભાડું ચૂકવ્યું હોય. કાયદેસર રીતે, ભારત સરકાર દૂતાવાસ અને વિદેશમાં આવા સરકારી કર્મચારીઓ માટે જ જવાબદાર છે, અને ખાનગી નાગરિકો માટે નહીં. તે હૃદયહીન લાગે છે પરંતુ તે કાનૂની વાસ્તવિકતા છે.
