આજે ભારતીય ઉદ્યોગ જગતના મહાનાયક અને ટાટા સમૂહના માનદ ચેરમેન રતન ટાટાનું 86 વર્ષની વયે નિધન થયું છે. તેમના અવસાનથી સમગ્ર દેશ આઘાતમાં સરી પડ્યો છે. રતન ટાટાએ મુંબઈની પ્રતિષ્ઠિત બ્રીચ કેન્ડી હોસ્પિટલમાં અંતિમ શ્વાસ લીધા. તેમના નિધનથી માત્ર ભારતીય ઉદ્યોગ જગત જ નહીં, પરંતુ સમગ્ર રાષ્ટ્રને અપૂરણીય ખોટ પડી છે.
તમને જણાવી દઈએ કે 28 ડિસેમ્બર 1937ના રોજ જન્મેલા રતન ટાટા, ટાટા ગ્રુપના સ્થાપક જમશેદજી ટાટાના પ્રપૌત્ર છે. તેઓ 1990થી 2012 સુધી જૂથના અધ્યક્ષ અને ઓક્ટોબર 2016થી ફેબ્રુઆરી 2017 સુધી વચગાળાના અધ્યક્ષ હતા. રતન ટાટા ગ્રુપના ચેરિટેબલ ટ્રસ્ટના વડા છે. રતન ટાટાએ તેમને સોંપેલા વારસાને નવા સ્તરે લઈ ગયા છે. તેમણે એર ઈન્ડિયાને પોતાના સામ્રાજ્યમાં સામેલ કરી છે. વિદેશી કંપની ફોર્ડે પણ તેમના પોર્ટફોલિયોમાં લક્ઝરી કાર બ્રાન્ડ લેન્ડરોવર અને જગુઆરનો ઉમેરો કર્યો છે.
રતન ટાટાનો જન્મ 28 ડિસેમ્બર 1937ના રોજ થયો હતો. તેમણે પ્રારંભિક શિક્ષણ મુંબઈમાં મેળવ્યું અને ઉચ્ચ શિક્ષણ માટે અમેરિકાના આર્કિટેક્ચર વિષય સાથે આર્સ્ટિન વિશ્વવિદ્યાલયમાં અભ્યાસ કર્યો. 1962માં તેઓ ટાટા ગ્રુપમાં જોડાયા અને ત્યારબાદ અનેક મહત્વપૂર્ણ હોદ્દાઓ પર કાર્યરત રહ્યા. 1991માં તેઓ ટાટા ગ્રુપના ચેરમેન બન્યા, જે પદ પર તેમણે લગભગ બે દાયકા સુધી સેવા આપી.
રતન ટાટાના નેતૃત્વ હેઠળ, ટાટા સમૂહે અનેક નવી કંપનીઓની સ્થાપના કરી અને વૈશ્વિક સ્તરે પોતાનું નામ રોશન કર્યું. તેમના સૌથી મહત્વપૂર્ણ પ્રોજેક્ટ્સમાં ટાટા નેનો, ટાટા મોટર્સ અને ટાટા સ્ટીલનો સમાવેશ થાય છે. ટાટા નેનો એ તેમનું સ્વપ્ન પ્રોજેક્ટ હતું, જેનો ઉદ્દેશ સામાન્ય ભારતીય પરિવાર માટે સુરક્ષિત અને કિફાયતી કાર બનાવવાનો હતો.
રતન ટાટાની સૌથી મોટી સિદ્ધિઓમાંની એક તેમનું આંતરરાષ્ટ્રીય વિસ્તરણ હતું. તેમના નેતૃત્વ હેઠળ, ટાટા સમૂહે બ્રિટિશ સ્ટીલ કંપની કોરસ અને ચા કંપની ટેટલી જેવી પ્રતિષ્ઠિત વિદેશી કંપનીઓનું અધિગ્રહણ કર્યું. આ નિર્ણયોએ ટાટા સમૂહને વૈશ્વિક સ્તરે મજબૂત સ્થાન અપાવ્યું.
રતન ટાટાની સાદગી અને નમ્રતા તેમના વ્યક્તિત્વનું એક મહત્વપૂર્ણ પાસું હતું. તેઓ હંમેશા સાદગીથી રહેતા અને તેમની પસંદગી પણ સરળ હતી. જગુઆર અને લેન્ડ રોવર જેવી લક્ઝરી કાર બ્રાન્ડ્સના માલિક હોવા છતાં, તેઓ મોટેભાગે તેમની પ્રિય ટાટા નેનોમાં જ મુસાફરી કરતા જોવા મળતા.
તેમના અંતિમ દિવસોમાં પણ રતન ટાટા સક્રિય રહ્યા હતા. તેઓ સોશિયલ મીડિયા પર પણ સક્રિય હતા અને તેમના સ્વાસ્થ્ય અંગે ફેલાયેલી અફવાઓને પોતે જ ખોટી સાબિત કરી હતી. તેમની છેલ્લી સોશિયલ મીડિયા પોસ્ટમાં તેમણે લખ્યું હતું, “મારા વિશે વિચારવા બદલ આભાર. હું મારા સ્વાસ્થ્ય વિશે હાલમાં ફેલાયેલી અફવાઓથી અવગત છું અને તમામને આશ્વસ્ત કરવા માંગુ છું કે આ દાવા નિરાધાર છે. હું હાલમાં મારી ઉંમર અને સંબંધિત ચિકિત્સા સ્થિતિઓના કારણે ચિકિત્સા તપાસ કરાવી રહ્યો છું. ચિંતાનું કોઈ કારણ નથી.”
રતન ટાટાનું જીવન માત્ર વ્યવસાયિક સફળતા સુધી સીમિત ન હતું. તેમણે સામાજિક જવાબદારી પર પણ ખૂબ ભાર મૂક્યો હતો. તેમના નેતૃત્વ હેઠળ, ટાટા સમૂહે શિક્ષણ, આરોગ્ય અને સામાજિક કલ્યાણના ક્ષેત્રમાં નોંધપાત્ર યોગદાન આપ્યું. તેમણે ટાટા ટ્રસ્ટ્સ દ્વારા અનેક સખાવતી કાર્યો કર્યા, જે આજે પણ સમાજના વિકાસ માટે કામ કરી રહ્યા છે.
રતન ટાટાના નિધન સાથે, આપણે માત્ર એક મહાન ઉદ્યોગપતિને જ નહીં, પરંતુ એક મહાન માનવતાવાદી અને સમાજસુધારકને પણ ગુમાવ્યા છે. તેમનું જીવન આવનારી પેઢીઓ માટે પ્રેરણાસ્રોત બની રહેશે. તેમણે સાબિત કર્યું કે વ્યવસાયિક સફળતા અને સામાજિક જવાબદારી સાથે ચાલી શકે છે.
આજે જ્યારે આપણે રતન ટાટાને અંતિમ વિદાય આપી રહ્યા છીએ, ત્યારે આપણે તેમના જીવનમાંથી ઘણું શીખી શકીએ છીએ. તેમની સાદગી, તેમની દૂરંદેશી અને તેમની માનવતા – આ બધું આપણને પ્રેરણા આપે છે કે કેવી રીતે સફળતા અને નૈતિકતાને સાથે લઈને ચાલવું. રતન ટાટાનું જીવન આપણને શીખવે છે કે સાચી સફળતા માત્ર નાણાકીય લાભમાં નહીં, પરંતુ સમાજ પર સકારાત્મક પ્રભાવ પાડવામાં રહેલી છે.
રતન ટાટાના નિધનથી એક યુગનો અંત આવ્યો છે, પરંતુ તેમના વિચારો અને મૂલ્યો હંમેશા જીવંત રહેશે. તેમણે જે માર્ગ બતાવ્યો છે, તે આવનારી પેઢીઓ માટે પ્રકાશસ્તંભ બની રહેશે. આવો, આપણે સૌ તેમના સપનાઓને આગળ ધપાવીએ અને તેમના બતાવેલા માર્ગે ચાલીએ. રતન ટાટાને આપણી શ્રદ્ધાંજલિ એ જ હશે કે આપણે તેમના મૂલ્યોને જીવનમાં ઉતારીએ અને સમાજને વધુ સારું બનાવવા માટે કામ કરીએ.
