શાસ્ત્રોમાં પણ છે માં દુર્ગાના આ 9 સ્વરૂપોનું વર્ણન
આ વર્ષે નવરાત્રિ 7 ઓક્ટોબરથી શરૂ થવા જઈ રહી છે. નવરાત્રી 7 ઓક્ટોબરથી શરૂ થશે અને 15 ઓક્ટોબર સુધી ચાલુ રહેશે. 13 ઓક્ટોબરે અષ્ટમી વ્રત રાખવામાં આવશે. 14 ઓક્ટોબરે નવમી તિથિનું વ્રત રાખવામાં આવશે. 15 ઓક્ટોબરે વિજયાદશમી એટલે કે દશેરા ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવશે. દુર્ગા વિસર્જન પણ તે જ દિવસે કરવામાં આવશે. શાસ્ત્રોમાં મા દુર્ગાના નવ સ્વરૂપોનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. નવરાત્રી દરમિયાન મા દુર્ગાના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા કરવાથી વિશેષ ગુણ પ્રાપ્ત થાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મા દુર્ગા તેના ભક્તોની તમામ મુશ્કેલીઓ દૂર કરે છે.
નવરાત્રી દરમિયાન મા દુર્ગાના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે. નવરાત્રિ દરમિયાન, દુર્ગા દેવીના નવ સ્વરૂપો શૈલપુત્રી, બ્રહ્મચારિણી, ચંદ્રઘંટા, કુષ્માંડા, સ્કંદમાતા, કાત્યાયની, કાલરાત્રી, મહાગૌરી અને સિદ્ધિદાત્રી માતા તરીકે પૂજા કરવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, આ નવ દિવસો માટે, માતા રાણી પૃથ્વી પર આવે છે અને તેમના ભક્તોની ઇચ્છાઓ પૂરી કરે છે અને તેમના દુખ દૂર કરે છે.
1.મા શૈલપુત્રી : મા નવ દુર્ગાનું પ્રથમ સ્વરૂપ શૈલપુત્રી દેવીનું છે. નવરાત્રિના પહેલા દિવસે તેની પૂજા કરવામાં આવે છે. હિમાલયરાજની પુત્રી હોવાથી તેને શૈલપુત્રી કહેવામાં આવે છે. તે માતા પાર્વતીનું સ્વરૂપ છે.
2. મા બ્રહ્મચારિણી : બ્રહ્મચારિણી દેવી મા નવ દુર્ગાનું બીજું સ્વરૂપ છે. માતા પાર્વતીએ તીવ્ર તપસ્યા કર્યા બાદ ભગવાન શિવને તેમના પતિ તરીકે પ્રાપ્ત કર્યા. તેથી જ તેનું નામ બ્રહ્મચારિણી રાખવામાં આવ્યું. નવરાત્રિના બીજા દિવસે તેની પૂજા કરવામાં આવે છે.
3. માં ચંદ્રઘંટા : આ માં નવ દુર્ગાનું આ ત્રીજું સ્વરૂપ છે અને ત્રીજા દિવસે તેની પૂજા કરવામાં આવે છે. ભગવાન શંકરના મસ્તક પર અર્ધ ચંદ્રની ઘંટડીના રૂપમાં તે સુશોભિત હોવાથી. તેથી જ તેઓ ચંદ્રઘંટા તરીકે ઓળખાય છે.
4. માં કુષ્માંડા : નવ દુર્ગાના ચોથા સ્વરૂપને કુષ્માંડા દેવી કહેવામાં આવે છે. નવરાત્રિના ચોથા દિવસે તેમની વિધિપૂર્વક પૂજા કરવામાં આવે છે. તેમણે બ્રહ્માંડની રચના કરી હતી તેથી તેમને કુષ્માંડા માતા કહેવામાં આવે છે. તેમણે જગત જનની પણ કહેવામાં આવે છે.
5. માં સ્કંદમાતા : નવ દેવી દુર્ગાના પાંચમા સ્વરૂપને સ્કંદમાતા કહેવામાં આવે છે. તેણીએ ભગવાન શિવના પુત્ર કાર્તિકેય અથવા સ્કંદને જન્મ આપ્યો, જેના કારણે તેનું નામ સ્કંદમાતા પડ્યું. પાંચમા દિવસે તેમની પૂજા કરવામાં આવે છે.
6. મા કાત્યાયની : મા દુર્ગાનું આ છઠ્ઠું સ્વરૂપ છે. નવરાત્રિના છઠ્ઠા દિવસે કાત્યાયની દેવીની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેમનો જન્મ કાત્યાયન ઋષિની આધ્યાત્મિક સાધના અને તપસ્યાથી થયો હોવાને કારણે તેને કાત્યાયની કહેવામાં આવે છે.
7. માં કાલરાત્રિ : નવરાત્રિના સાતમા દિવસે મા કાલરાત્રિની પૂજા કરવામાં આવે છે. દેવી દુર્ગાએ રાક્ષસોનો નાશ કરવા અને ભક્તોને નિર્ભયતા આપવા માટે કાલરાત્રીનું સ્વરૂપ ધારણ કર્યું હતું.
8. માં મહાગૌરી : માં દુર્ગાનું આઠમું સ્વરૂપ મહાગૌરીનું છે એવું માનવામાં આવે છે કે ભારે તપસ્યાને કારણે તેમનો રંગ કાળો થઈ ગયો હતો. પછી ભગવાન શિવએ ગંગા જળ છાંટ્યું અને ફરીથી તેમને ગૌર વર્ણ પ્રદાન કર્યો. તેથી જ તેને મહાગૌરી નામ આપવામાં આવ્યું.
9. માં સિદ્ધિદાત્રી : આ દુર્ગા માતાનું નવમું સ્વરૂપ છે. તમામ પ્રકારની સિદ્ધિઓની પ્રાપ્તિ માટે નવરાત્રીના છેલ્લા દિવસે તેણીની પૂજા કરવામાં આવે છે. તેથી જ તેનું નામ સિદ્ધિદાત્રી દેવી રાખવામાં આવ્યું. તેમની પૂજા કરવાથી ભક્ત તમામ પ્રકારના સુખ, સંપત્તિ, વૈભવ અને સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત કરે છે.
શારદીય નવરાત્રિ 2021ની તિથિઓ
- 7 ઓક્ટોબર (પહેલો દિવસ) – માં શૈલપુત્રીની પૂજા
- 8 ઓક્ટોબર (બીજો દિવસ) – માં બ્રહ્મચારિણીની પૂજા
- 9 ઓક્ટોબર (ત્રીજો દિવસ) – માં ચંદ્રઘંટા અને માતા કુષ્માંડાની પૂજા
- 10 ઓક્ટોબર (ચોથો દિવસ) – માતા સ્કંદમાતાની પૂજા
- 11 ઓક્ટોબર (પાંચમો દિવસ) – માતા કાત્યાયનીની પૂજા
- 12 ઓક્ટોબર (છઠ્ઠો દિવસ) – માં કાલરાત્રિની પૂજા
- 13 ઓક્ટોબર (સાતમો દિવસ) – મા મહાગૌરીની પૂજા
- 14 ઓક્ટોબર (8 મો દિવસ) – માતા સિદ્ધિદાત્રીની પૂજા
- 15 ઓક્ટોબર – દશમી તિથિ – (વ્રત પારણા), વિજયાદશમી અથવા દશેરા
એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસોમાં માતાની ભક્તિ સાથે પૂજા કરવાથી તે તેના ભક્તોથી પ્રસન્ન થાય છે અને ભક્તો પર તેના આશીર્વાદ વરસાવે છે. એટલું જ નહીં, આ બધા નવ દિવસ ભક્તિના રંગમાં રંગાય જાય છે. માતાને પ્રસન્ન કરવા માટે ઉપવાસ રાખવામાં આવે છે. ધાર્મિક માન્યતા અનુસાર, આ નવ દિવસો માટે, માતા રાણી પૃથ્વી પર આવે છે અને તેમના ભક્તોની ઇચ્છાઓ પૂરી કરે છે અને તેમના દુખ દૂર કરે છે.
