ભારતની પ્રતિષ્ઠિત શૈક્ષણિક સંસ્થા આઈઆઈએમ (ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેનેજમેન્ટ) અમદાવાદમાં થયેલી એક દુ:ખદ ઘટનાએ સમગ્ર દેશનું ધ્યાન ખેંચ્યું છે. MBAના બીજા વર્ષના વિદ્યાર્થી અક્ષિત ભુખિયાએ હોસ્ટેલ રૂમમાં આત્મહત્યા કરી લીધી, જેણે શૈક્ષણિક સંસ્થાઓમાં વિદ્યાર્થીઓના માનસિક સ્વાસ્થ્યની ચિંતાજનક સ્થિતિ તરફ ધ્યાન દોર્યું છે.
આ ઘટના પછી, એક કંપનીએ દાવો કર્યો છે કે આઈઆઈએમના હોસ્ટેલ રૂમોમાં એન્ટી-હેંગિંગ ફેન લગાવવામાં આવ્યા છે. આ ફેનમાં એક વિશેષ સ્પ્રિંગ મેકેનિઝમ હોય છે જે પંખા અને છત વચ્ચે જોડાયેલું હોય છે. આ સાધન 20 કિલોથી વધુ વજન પડતાં જ સક્રિય થઈ જાય છે અને પંખાને છતથી અલગ કરી દે છે, સાથે સાથે એક એલાર્મ વાગવા લાગે છે જેથી આસપાસના લોકોને તરત જ જાણ થઈ જાય. આમ, આ ડિવાઇસ આત્મહત્યા રોકવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.
પરંતુ દુ:ખની વાત એ છે કે અક્ષિત આ સુરક્ષા વ્યવસ્થાથી વાકેફ હતો. સ્થાનિક અહેવાલો મુજબ, તેણે રૂમના દરવાજા ઉપરના વેન્ટિલેશન ગ્રિલ સાથે નાયલોનની દોરી બાંધીને આત્મહત્યા કરી. આ ઘટના બાદ આઈઆઈએમ અમદાવાદે એક નિવેદન જારી કરીને દુ:ખ વ્યક્ત કર્યું છે અને અક્ષિતના પરિવારને તમામ શક્ય સહાયતાની ખાતરી આપી છે.
અક્ષિત ભુખિયા તેલંગાણાનો વતની હતો અને MBAના બીજા વર્ષમાં અભ્યાસ કરતો હતો. તેના મિત્રોના જણાવ્યા મુજબ, ઘટનાના દિવસે સવારથી તેનું વર્તન સામાન્ય હતું, જેથી તેની અચાનક આત્મહત્યાએ સૌને ચોંકાવી દીધા. પોલીસે તપાસ શરૂ કરી છે, પરંતુ કોઈ આત્મહત્યા નોંધ મળી નથી.
પોલીસ તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે અક્ષિત પર આઈઆઈએમમાં યોજાનારી ‘રેડ બ્રિક્સ’ નામની ઇવેન્ટની જવાબદારી હતી. તેને આ કાર્યક્રમ માટે સ્પોન્સરશિપ મેળવવાનું કામ સોંપવામાં આવ્યું હતું અને આ બાબતે તેને ઠપકો પણ આપવામાં આવ્યો હતો. આ કારણે તે માનસિક તણાવમાં હતો, જે કદાચ તેની આત્મહત્યાનું કારણ બન્યું હોઈ શકે.
આ ઘટનાએ ઉચ્ચ શિક્ષણ સંસ્થાઓમાં વિદ્યાર્થીઓ પર થતા દબાણ અને તેમના માનસિક સ્વાસ્થ્યની કાળજી લેવાની જરૂરિયાત પર પ્રકાશ પાડ્યો છે. આઈઆઈએમ જેવી પ્રતિષ્ઠિત સંસ્થાઓએ માત્ર શૈક્ષણિક ઉત્કૃષ્ટતા જ નહીં, પરંતુ વિદ્યાર્થીઓના સર્વાંગી વિકાસ અને તેમના માનસિક સ્વાસ્થ્યની પણ કાળજી લેવી જોઈએ.
આ ઘટના પછી, શૈક્ષણિક સંસ્થાઓએ વિદ્યાર્થીઓ માટે માનસિક સ્વાસ્થ્ય સહાયતા અને કાઉન્સેલિંગ સેવાઓ વધારવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ. સાથે સાથે, વિદ્યાર્થીઓ પર મૂકવામાં આવતા અયોગ્ય દબાણને ઓળખી તેને દૂર કરવાના પ્રયાસો કરવા જોઈએ. આ ઘટના એક ચેતવણી છે કે આપણે માત્ર શૈક્ષણિક સફળતા પર જ ધ્યાન ન આપતા, વિદ્યાર્થીઓના સમગ્ર વિકાસ અને સુખાકારી પર પણ ધ્યાન આપવું જોઈએ.
